Gospodarstwo agroturystyczne a działalność gospodarcza i VAT

W obowiązujących przepisach prawnych na próżno szukać pojęcia działalności agroturystycznej. Termin „agroturystyka” nie występuje w przepisach, choć ogólnorozumiane usługi turystyczne opisane są w wielu aktach prawnych. Agroturystykę zdefiniować można jednak jako świadczenie usług turystycznych (zapewnienie noclegów, wyżywienia, dodatkowych „atrakcji”, jak np. nauka wiejskiego rzemiosła lub obcowanie z wiejskimi zwierzętami) przez rolników w ramach ich gospodarstwa.

Gospodarstwo agroturystyczna a działalność rolnicza

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. podtrzymuje dotychczasową politykę ułatwiania rolnikom prowadzenia działalności agroturystycznej – precyzyjnie reguluje to artykuł 3 tej ustawy, w którym czytamy Przepisów ustawy nie stosuje się do […] wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

W konsekwencji działalność w takim zakresie nie jest traktowana jako działalność gospodarcza,  więc nie ma potrzeby rejestrowania działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Czy aby na pewno? Jak to bywa w przypadku wyjątków – a tak należy traktować ten zapis w ustawie – przydaje się wnikliwość i ścisła interpretacja. Należy zwrócić uwagę, że wyjątek ten dotyczy jedynieosób fizycznych prowadzących na własny rachunek działalność rolniczą.

Podejmując się świadczenia usług agroturystycznych bez wpisu do CEIDG, warto pamiętać, że omawiany przepis ma ściśle zdefiniowany zakres zastosowania, a jego przekraczanie wiąże się z koniecznością dopełnienia formalności określonych w ustawie (zgłoszenie działalności lub/i uzyskanie kwalifikacji czy zezwoleń).

Zgłoszenie działalności gospodarczej przez rolnika

Warto pamiętać, iż zarejestrowanie działalności gospodarczej przez rolnika może wiązać się z powstaniem obowiązku ubezpieczenia społecznego (w konsekwencji z opłacaniem składek). Może również powodować naliczanie zwiększonej stawki podatku od nieruchomości. Kwestię ubezpieczenia społecznego szczegółowo reguluje art. 5 a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Podatek dochodowy w agroturystyce

Uzyskiwanie dochodu wiąże się ze stosowaniem przepisów podatkowych – obowiązująca obecnie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje tę kwestię. Szczególnie istotny w omawianym temacie gospodarstw agroturystycznych jest zapis z artykułu 21 punktu 43 ustawy z 2000 roku, który stanowi, że z obowiązku podatkowego zwalnia się dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

W zapisie tym ważny jest fakt, że mowa jedynie o pokojach przeznaczonych pod wynajem gościom. W przypadku zwolnienia z podatku dochodowego należy równie dosłownie interpretować zapis ustawy, co w przypadku kwestii dotyczącej rejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolnika. Biuro rachunkowe Perfekto zaleca tu szczególną ostrożność, a w razie potrzeby – służy radą.

Usługi, które nie zostały przywołane w ustawie jako zwolnione, podlegają naturalnie opodatkowaniu. Wyjątkiem jest tutaj jednak sytuacja, kiedy dochód uzyskany dzięki świadczonym usługom, które zwykle podlegają opodatkowaniu, nie przekroczy łącznie kwoty 3.091,00 złotych w ciągu roku. Zwracamy uwagę, że nawet w takiej sytuacji, gdy dochód uzyskany w roku podatkowym nie przekroczy kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku dochodowego, również należy złożyć w Urzędzie Skarbowym zeznanie PIT , wykazując wówczas podatek należny w wysokości 0,00 złotych.

Podatek VAT w agroturystyce

Definicję działalności rolniczej na potrzeby rozliczania VAT przytacza artykuł 2 punkt 15 ustawy o VAT, zgodnie z którym działalność rolnicza to zarówno produkcja roślinna oraz zwierzęca, jak i świadczenie usług rolniczych. Działalność w takim zakresie, prowadzona przez rolnika w ramach ryczałtu, podlega zwolnieniu z podatku VAT. Co ważne, w zakres tej działalności nie wchodzi wynajem pokoi przez rolnika. W konsekwencji, w niektórych przypadkach prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego wiąże się z koniecznością rejestracji rolnika jako czynnego podatnika VAT (a więc osobę fizyczną wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą – bez względu na jej cel albo rezultaty).

Zgodnie z pozycją 163 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, usługi, które wiążą się z zakwaterowaniem uwzględnione w dziale 55 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług są objęte stawką VAT w wysokości 8%. Należy jednak pamiętać, że już niektóre usługi świadczone w ramach gospodarstwa agroturystycznego mają inne stawki VAT, np. nauka jazdy konnej – 23%. Nasze Biuro Rachunkowe Perfekto zaleca ostrożność przy sprzedaży.

Zwolnienie podmiotowe z VAT a działalność agroturystyczna

Wynajmowanie pokoi turystom w  gospodarstwie nie oznacza wcale, że właściciel będzie musiał zapłacić podatek VAT. Może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, jeśli w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym wartość opodatkowanej sprzedaży nie przekroczyła kwoty 150 tysięcy złotych. Do wartości sprzedaży opodatkowanej nie wlicza się odpłatnego świadczenia zwolnionych z podatku usług, dostawy towarów zaliczanych na podstawie ustawy o podatku dochodowym do środków trwałych lub wartości niematerialnych oraz prawnych, które podlegają amortyzacji. Uwaga! Zwolnienie nie dotyczy  grupy podatników wymienionych w ustawie o VAT – w artykule 133, ustępie 13 – a więc osób sprzedających wyroby akcyzowe. 

Należy pamiętać, że podatnicy korzystający ze zwolnienia podatkowego VAT są obowiązani do prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży (artykuł 109 ustęp 1 ustawy o VAT). Warto też mieć na względzie, że rolnik ryczałtowy, który prowadzi – oprócz działalności rolniczej zwolnionej z VAT (w tym przypadku działalności agroturystycznej) –również inną działalność, do wartości sprzedaży opodatkowanej (a więc kwoty uprawniającej do korzystanie ze zwolnienia podatkowego) nie powinien wliczać sprzedaży produktów rolnych, które pochodzą z prowadzonej działalności rolniczej.

Prowadzisz gospodarstwo agroturystyczne lub nosisz się z zamiarem otworzenia takiego biznesu? Potrzebujesz profesjonalnej porady? Nasze biuro rachunkowe czeka na Twoje pytania.